Diagnoza

Jeśli macie Państwo jakiekolwiek wątpliwości dotyczące rozwoju mowy i prawidłowego funkcjonowania aparatu artykulacyjnego dziecka – zapraszamy do kontaktu.

Pierwszą i podstawową częścią diagnozy jest przeprowadzenie wywiadu. Logopeda zasięga wówczas informacji na temat rozwoju psychoruchowego dziecka, rozwoju jego mowy czy praktykowanego sposobu karmienia.

Specjalista może pytać o to, kiedy maluch zaczął siadać, chodzić czy raczkować lub też kiedy pojawiły się u niego pierwsze ząbki. Będzie chciał dowiedzieć się czy niemowlę karmione było naturalnie czy sztucznie i kiedy zaczęto wprowadzać pokarmy stałe do jego menu. Na tym etapie diagnozy istotne są też informacje dotyczące częstotliwości chorób dziecka, skłonności do infekcji dróg oddechowych, oddychania ustami, spania z otwartymi ustami czy chrapania albo na temat trudności np. z połykaniem lub gryzieniem twardych pokarmów. Logopedę zainteresuje też przebieg ciąży i porodu, ewentualne choroby matki, występowanie wad wymowy w rodzinie oraz pozostawanie dziecka pod opieką innych specjalistów (konieczne może być przedstawienie opinii lekarskiej).

Uzyskane w wywiadzie informacje mają pomóc logopedzie określić przyczynę wady wymowy oraz opracować skuteczny plan terapii. Ważne jest, aby rodzice przed wywiadem postarali się przypomnieć sobie informacje, które będą pomocne w przeprowadzeniu pełnej diagnozy.

Drugim etapem diagnozy logopedycznej jest badanie mowy, które rozpoczyna się krótką rozmową z dzieckiem. Logopeda może wówczas zapytać o jego zainteresowania, ulubione książki i zabawki. Celem takiej rozmowy jest zbadanie: zasobu słownictwa oraz umiejętności nawiązywania kontaktów, formułowania gramatycznej wypowiedzi czy werbalizowania własnych myśli.

Do zbadania artykulacji, logopeda wspomaga się specjalistycznymi testami. Może np. pokazywać dziecku obrazki, a następnie prosić o ich nazywanie. Przy czym obrazki w kwestionariuszach dobrane są w taki sposób, aby ich nazwy zawierały w sobie odpowiednie głoski we wszystkich pozycjach (na początku wyrazu, w środku i na końcu).

Kolejnym, niezwykle istotnym etapem diagnozy logopedycznej jest przeprowadzenie badania uzupełniającego – w zależności od rodzaju zaburzenia badanie to może obejmować:

badanie stanu i sprawności aparatu artykulacyjnego,
badanie funkcji połykowej,
badanie funkcji oddechowej,
orientacyjne badanie słuchu,
badanie słuchu fonematycznego,
badanie pamięci słuchowej,
badanie kinestezji mowy (czucie ułożenia narządów mowy właściwego poszczególnym głoskom),
badanie płynności mowy i prozodii mowy (rytmu, melodii, akcentu),
badanie emisji głosu,
ocena funkcji głosowej.

Nieodłącznym elementem diagnozy logopedycznej jest obserwacja. Obserwacja dostarcza logopedzie wielu cennych informacji na temat pacjenta, m. in. czy nawiązuje kontakt emocjonalny, czy wypowiada się spontanicznie, czy chętnie współpracuje, czy występują parafunkcje oraz jakiego rodzaju gestami się posługuje.

Ważne, aby przed wizytą u logopedy wystrzegać się niepokojenia dziecka.

Nie należy zwracać uwagi na fakt, że spotka się z panią logopedą, która będzie testowała i zwracała szczególną uwagę na jego mowę. Takie nastawienie może zaburzyć wynik badania, ponieważ dziecko może starać się mówić idealnie albo wręcz ukrywać posiadaną wadę. Najlepiej więc powiedzieć dziecku, że spotka się z panią, która się z nim pobawi. Można też zaproponować dziecku zabranie ze sobą ulubionej zabawki lub książki, aby logopeda mógł łatwiej nawiązać z nim kontakt.

Proces diagnostyczny obejmuje dwa spotkania (pierwsze trwa 45 minut, drugie 15 minut). Podczas pierwszych zajęć logopeda zbiera wywiad z rodzicem lub opiekunem i przeprowadza badanie dziecka. W trakcie drugich następuje przekazanie i omówienie pisemnej diagnozy. Logopeda proponuje również plan terapii i wskazówki do pracy z dzieckiem.